چند سالی است که جریان مد پایدار به راه افتاده و اکنون به نقطه اوج خود رسیده است تا جاییکه مد مقطعی یا سریع دیگر نمیتواند وجود آن را نادیده بگیرد. اما مد پایدار چیست؟
مد پایدار جنبش و فرایندی است که طی آن طراحی و تولید لباس با روشی سازگار با محیطزیست و همچنین عدالت اجتماعی صورت میگیرد. در مد پایدار فقط تولید پارچه و لباس، مد نظر نیست بلکه به سیستمهای اجتماعی،فرهنگی، زیستمحیطی و مالی توجه میشود.
در واقع مد پایدار دقیقا نقطه مقابل مد مقطعی (سریع) است. در این مد، به جای تشویق مردم به خرید لباس بیشتر از خردهفروشیها و برندهایی که فقط به سودشان فکر میکنند و برای دیگران یا محیطزیست ارزشی قائل نیستند، مردم را به سمت خرید لباسهای باکیفیت و بادوامتر هدایت میکنند.
مد پایدار برخلاف مد مقطعی از مشتریان خود میخواهد مدت زمان بیشتری از لباسهایی که خریدهاند استفاده کنند تا بدین ترتیب از اثر بد صنعت مد روی محیطزیست تا حد زیادی بکاهند.
طرفداران مد پایدار بر این باورند که صنعت مد میتواند متفاوتتر از آنچه که اکنون هست عمل کند و بهجای منفعتطلبی فردی، به دنبال ایجاد ارزشهای اخلاقی و ثروت بیشتر برای جامعه و در نهایت اقتصاد جهان باشد.
اهداف اصلی جنبش مد پایدار چیست؟
مد مقطعی یا سریع در تولید محصولات خود به محیطزیست صدمات جبرانناپذیری وارد میکند. مثلا، برای تولید پنبه حجم بالایی از آب و آفتکشها را مصرف و برای تولید الیاف مصنوعی از نفت خام استفاده میکند. همچنین در این مد، الیاف با مواد شیمیایی سمی رنگ شده و منابع آبی آلوده میشوند. در واقع صنعت مد، ۲۰ درصد از آبی را که بهطور کل به وسیله تمام صنایع موجود آلوده میشوند، آلوده میکند.
بدتر از همه، در مدهای مقطعی، لباسهای تولیدشده، پیش از آنکه طول عمرشان تمام شود، به شکل منسوجات غیرقابل بازیافت به محل دفن زباله میرسند. این مشکل سال به سال هم بدتر میشود.
امروزه ما بهسرعت لباسهایمان را وقتی که هنوز نو هستند و فرسوده نشدند دور میریزیم. ۳۰۰هزار تن لباس هر ساله به محل دفن زباله میروند و فقط ۱۵درصد از منسوجاتی که به آنها نیاز نداریم بازیافت میشوند.
مدهای مقطعی با سرعتی سرسامآور به تخریب محیطزیست مشغولاند و اگر کنترل و مهار نشوند، فاجعه زیستمحیطی به بار میآورد.
صنعت مد، بهویژه مد مقطعی مسئول انتشار حداقل ۱۰درصد از کربن به اتمسفر زمین است. این مقدار انتشار کربن بیشتر از انتشاری است که صنایع هوایی و دریایی هر دو با هم تولید میکنند.
اخیرا توجه بسیاری از افراد به ریزپلاستیکها جلب شده است. این الیاف خرد پلاستیک در منسوجات مصنوعی مشاهده میشود که هنگام شستشوی لباسها، از لباسها کنده و ریخته میشود. هر ساله حدود 500 هزار تن ریزالیاف در نهایت سر از اقیانوسها در میآورند و آب را آلوده کرده و به حیات زیر دریا صدمه میزنند. ریزالیافها تجزیه نمیشوند و مسئول یکسوم آلودهکنندگی پلاستیکی اقیانوسها هستند. اتفاقی که روزبهروز بدتر میشود. اما مد پایدار با خصوصیاتی که دارد صدمهای به محیطزیست نمیزند.
تمام مشکلات زیستمحیطی بالا، کارشناسان و متخصصان بسیاری را بر آن داشته است تا نگاهی دوباره به صنعت مد داشته باشند و روشی برای به حداقل رساندن این تخریب بهکار برند که در نهایت جنبش مد پایدار پدید آمد.
مد پایدار در پی محقق کردن چند هدف زیر است:
- افزایش ارزش محصولات و تولیدات محلی
- طولانی کردن چرخه عمر مواد مورد استفاده در تولیدات
- افزایش ارزش لباسهایی که مد روز و مربوط به مقطع زمانی خاصی نیستند.
- کاهش مقدار ضایعات
- کاهش صدمه به محیطزیست ناشی از تولید و مصرف بسیار
- آموزش مردم برای استفاده هوشمندانه از لباس و تبدیل آنها به «مصرفکنندگان سبز» (حتی باید به مردم آموزش داد که برای برخی از مراسم خاص، لباس مناسب اجاره کنند.)
در واقع وقتی مردم به «مصرفکنندگان سبز» تبدیل
شوند، شرکتهای فعال در صنعت مد هم حمایت بیشتری بهدست آورده و به مد پایدار بیشتر توجه میکنند.